वेगः _vēgḥ

वेगः [विज्-घञ्]

1 Impulse, impetus.

-2 Speed, velo- city, rapidity.

-3 Agitation.

-4 Impetuosity, violence, force.

-5 A stream, current; as in अम्बुवेगः; रुरोध नर्मदा- वेगं बाहुभिर्बहुभिर्वृतः Rām.7.32.4,6.

-6 Energy, acti- vity, determination.

-7 Power, strength; ऊरू भग्नौ प्रसह्याजौ गदया भीमवेगया Mb.1.2.288; मदनज्वरस्य वेगात् K.

-8 Circulation, working, effect (as of poison); चिराद्वेगारम्भी प्रसृत इव तीव्रो विषरसः U.2.26; V.5.18.

-9 Haste, rashness, sudden impulse; कृत्यं न कुरुते वेगान्न स संतापमाप्नुयात् Pt.1.19.

-1 The fight of an arrow; घननीहार इवाविषक्तवेगः Ki.13.24.

-11 Love, passion.

-12 The external manifestation of an internal emotion.

-13 Delight, pleasure.

-14 Evacuation of the feces; स्वभावतः प्रवृत्तानां मलादीनां जिजीविषुः । न वेगं धारयेद्धीरः कामादीनां च धारयेत् ॥ Rājanighaṇṭu.

-15 Semen virile.

-16 Pleasure, delight.

-17 Attack, paroxysm (of a disease); Suśi.

-Comp. -अनिलः 1 blast caused by speed; यष्ट्यग्रे च समं स्थितो ध्वजपटः प्रान्ते च वेगानिलात् V.1.5.

-2 a strong or violent wind.

-आघातः 1 sudden arresting of velocity, check of speed.

-2 obstruction of excretion, constipation.

-दण्डः an elephant.

-नाशनः the phlegmatic humour.

-रोधः = ˚आघातः q. v.

-वाहिन् a. swift.

-विधारणम् 1 checking of speed.

-2 constipation.

-सरः a mule.

-हरिणः a kind of antelope; L. D. B.